ЯҢАЛЫКЛАР

Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 29.12.2023 № 2398 карары белән Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 25.06.2021 № 997 «Мәгариф өлкәсендә федераль дәүләт контроле (күзәтчелеге) турындагы нигезләмәне раслау турында» карарына үзгәрешләр кертелде.

Федераль дәүләт контролен (күзәтчелеген) гамәлгә ашырганда профилактик чараларга шулай ук намуслылыкны стимуллаштыру чаралары - намуслы контрольдә тотылучы затларны матди булмаган дәртләндерүгә юнәлдерелгән һәм контрольдә тотылучы затларны мәҗбүри таләпләрне үтәүгә этәрү максатыннан үткәрелә торган чаралар да кертелгән. Үзгәрешләр белән контрольдә тотылган кешенең намуслылыгын контроль (күзәтчелек) органы тарафыннан Мәгариф өлкәсендә ел саен бәяләү каралган.

Шулай ук, контрольдә тотылган затның намуслылык критерийларына башка нәрсәләр дә керә: аккредитация күрсәткечләрен үтәү; контрольдә тотылган затның белем бирү системасындагы мәгълүмат системаларына мәгълүматны вакытында тапшыруы; мәгариф системасын мониторинглау күрсәткечләренең ким дигәндә 100 процентын үтәве.

Үз чиратында, намуслылык критериена туры килә дип танылган контрольдә тотылган кешенең намуслылыгын стимуллаштыру чарасы контроль объектының куркыныч категориясен бер категориягә киметү рәвешендә башкарыла.

Моннан тыш, документ мәгариф өлкәсендә федераль дәүләт контроле (күзәтчелеге) объектларын закон белән саклана торган кыйммәтләргә зыян китерү (зыян китерү) куркыныч категорияләренә кертү критерийларына төзәтмәләр кертте.

Кайбыч районы прокуратурасы,

Сафина Роза Замировна

2023 елның 19 декабрендәге 618-ФЗ номерлы Федераль закон белән «Россия Федерациясендә мәгариф турында» 29.12.2012 елгы 273-ФЗ номерлы Федераль законга үзгәрешләр кертелде.

Аерым алганда, башлангыч гомуми, төп гомуми һәм урта гомуми белем бирү программалары яңа мәҗбүри уку предметлары белән тулыландырыла.

Мәсәлән, башлангыч сыйныф укучылары өчен «хезмәт (технология)» фәнен кертәләр, төп гомуми белем алучы укучылар өчен «Ватанны саклау һәм куркынычсызлык нигезләре» һәм «хезмәт (технология)» фәннәрен кертәләр, ә урта гомуми белем бирү программасы буенча укучылар өчен «Ватанны саклау һәм куркынычсызлык нигезләре» фәнен кертәләр.

Моннан тыш, укучыларга башлангыч гомуми, төп гомуми һәм урта гомуми белем бирүнең белем бирү программаларын үзләштергәндә, укучыларның, мәгариф оешмасы хезмәткәрләренең тормышына яки сәламәтлегенә куркыныч янаган очраклардан тыш, шулай ук башка ашыгыч очраклардан тыш, уку дәресләрен үткәргәндә күчмә радиотелефон элемтәсе чараларын куллану тыела.

Шулай ук күрсәтелгән Федераль закон белән укучыларга уку дәресләрендә дисциплина таләпләрен һәм белем бирү оешмасында үз-үзләрен тоту кагыйдәләрен үтәү бурычы йөкләнә.

Әлеге үзгәрешләр рәсми рәвештә басылып чыккан көннән үз көченә керә, башлангыч гомуми, төп гомуми һәм урта гомуми белем бирү программаларын яңа мәҗбүри уку предметлары белән тулыландыру турындагы нигезләмәләрдән тыш, алар 01.09.2024 елдан үз көченә керә.

Кайбыч районы прокуратурасы

Сафина Роза Замировна

«Россия Федерациясендә гражданнарның сәламәтлеген саклау нигезләре турында» Федераль законның 20 маддәсе нигезендә медицина хезмәткәре тарафыннан медицина ярдәме күрсәтүнең максатлары, ысуллары, алар белән бәйле куркынычлар, медицина катнашы вариантлары турында тулы мәгълүмат нигезендә медицина катнашына гражданның яки аның законлы вәкиленең ирекле ризалыгын бирү медицина катнашы өчен кирәкле алдан шарт булып тора. Аның нәтиҗәләре, шулай ук медицина ярдәме күрсәтүнең фаразланган нәтиҗәләре турында.

Гражданның, ата-ананың яки башка законлы вәкилнең ризалыгыннан башка медицина катнашы кешенең тормышына янаган куркынычны бетерү өчен ашыгыч күрсәтмәләр буенча; тирә-юньдәгеләргә куркыныч тудырган авыр психик тайпылышлардан һәм авырулардан интегүче затларга карата; җәмгыятькә куркыныч гамәлләр кылган затларга карата; суд-медицина экспертизасы үткәргәндә, суд-медицина-психиатрия экспертизасы; паллиатив медицина ярдәме күрсәткәндә, әгәр гражданның хәле аңа үз ихтыярын белдерергә мөмкинлек бирмәсә һәм законлы вәкил булмаса.

25.12.2023 елның 678 номерлы Федераль закон белән «Россия Федерациясендә гражданнарның сәламәтлеген саклау нигезләре турында» Федераль законның 20 статьясына өстәмәләр кертелде, аның нигезендә Ашыгыч медицина ярдәме медицина оешмасыннан тыш күрсәтелсә, медицина ярдәме күрсәтүгә ризалык рәсмиләштермичә күрсәтелергә мөмкин, әгәр медицина ярдәме кеше тормышына янаган куркынычны бетерү өчен кирәк булса һәм медицина ярдәме күрсәтү башланганчы гражданның баш тартуы булмаса (аның законлы вәкиле) медицина интервенциясеннән.

Үзгәрешләр 2024 елның 5 гыйнварыннан үз көченә керде.

Кайбыч районы прокуратурасы,

Сафина Роза Замировна

Ришвәт бирүчене җинаять җаваплылыгыннан азат итү нигезләре Россия Федерациясе Җинаять Кодексының 291 статьясына (ришвәт бирү), 291.1 статьясына (ришвәт алуда арадашчылык) һәм 291.2 статьясына (кече ришвәт алуда) искәрмәләр белән каралган:

• ришвәт бирүче җинаятьне ачуга, тикшерүгә актив ярдәм итте, җинаятьне ачуга һәм тикшерүгә актив ярдәм итү кешенең җинаятькә катнашы булган затларны, мәсәлән, ришвәт алучыны, арадашчыны фаш итүгә, ришвәт сыйфатында тапшырылган мөлкәтне табуга юнәлдерелгән гамәлләр башкаруыннан гыйбарәт булырга тиеш.;

• ришвәт бирүчегә карата вазифаи зат тарафыннан ришвәт алу булган, яки җинаять кылганнан соң кеше үз теләге белән җинаять эше кузгатырга хокуклы органга ришвәт бирү турында хәбәр иткән.

Вазифаи зат тарафыннан ришвәт алу һәрвакыт ришвәт бирүченең психик мәҗбүрилек шартларында эш итүен аңлата, бу хәлне ришвәт бирүчене җинаять җаваплылыгыннан азат итү шартларының берсе буларак карарга мөмкинлек бирүче сәбәп булып хезмәт итә.

Җинаять турында хәбәр (язма яки телдән) гариза бирүченең мотивларына карамастан ирекле дип танылырга тиеш. Шул ук вакытта кешенең бу җинаятьне кылуда шикләнелү сәбәпле тоткарлануы сәбәпле җинаять турында белдерүе ирекле рәвештә таныла алмый. Ике мәҗбүри шартның берсе булмаса, кешене җинаять җаваплылыгыннан азат итеп булмый.

Кайбыч районы прокуратурасы

Сафина Роза Замировна

2024 елның 1 гыйнварыннан «РФда халыкны эш белән тәэмин итү турында» яңа Федераль закон үз көченә керде (аерым нигезләмәләрдән тыш). Әлеге закон әкренләп 1991 елгы халыкны эш белән тәэмин итү турындагы законны алыштырачак.

01.01.2024 елдан дәүләт мәшгульлек хезмәтенә предприятиене бетерү, хезмәткәрләр штаты санын киметү һәм хезмәт килешүләрен өзү турында Карар кабул итү турында мәгълүмат бирү вакыты билгеләнгән - эш бирүчеләр-оешмалар өчен тиешле чаралар башланганчы ике айдан да соңга калмыйча һәм ике атна эчендә - эш бирүче - шәхси эшмәкәр өчен, ә хезмәткәрләрне күпләп эштән алу куркынычы янаган очракта - өч ай эчендә.

Тулы булмаган эш көне (смена) һәм (яисә) тулы булмаган эш атнасы режимын кертү, эш бирүче инициативасы буенча эшчеләрне дистанцион (дистанцион) эшкә гади күчерү, эш бирүчегә карата банкротлык процедураларын куллану, шулай ук югарыда күрсәтелгән карарларны үзгәртү яки гамәлдән чыгару турында эш бирүче тиешле карарны кабул иткәннән соң өч эш көне эчендә дәүләт мәшгульлек хезмәтенә хәбәр итәргә тиеш карарлар.

Буш эш урыннары һәм вакантлы вазыйфалар булу яисә күрсәтелгән мәгълүматның үзгәрүе турында эш бирүче биш эш көне эчендә дәүләт мәшгульлек хезмәтенә хәбәр итәргә тиеш.

01.01.2025 елдан легаль булмаган мәшгульлек фактлары ачыкланган эш бирүчеләрнең ачык реестры барлыкка киләчәк.

Кайбыч районы прокуратурасы,

Сафина Роза Замировна

Ярдәмгә һәм тәрбиягә мохтаҗ якыннарын һәм туганнарын караган һәм тәрбияләгән хезмәткә яраклы  эшләмәүче татарстанлылар ай саен Социаль фонд аша компенсация алалар.   Пособие инвалидлыгы булган гражданнарны, шул исәптән 80 яшькә җиткән пенсионерларны, инвалид балаларны һәм, әгәр медицина күрсәткечләре буенча аларга чит кеше каравы таләп ителгән очракта, хезмәткә яраксыз кешеләрне караган өчен  бирелә.

       Татарстанның Социаль фонды хәзерге вакытта чит кеше тәрбясендә торучы 129 805 кешегә компенсация түли. Аны кем алуына карап, түләү күләме аена 1,2 мең яки 10 мең сум тәшкил итә. Инвалид балаларның, шул исәптән балачактан беренче төркем инвалидларның ата-аналарына һәм опекуннарына 10 мең сум күләмендә пособие бирелә.

      Татарстан Социаль фонды  түләүне клиент хезмәтләрендә, күпфункцияле үзәкләрдә һәм дәүләт хезмәтләре порталы аша рәсмиләштерә. Кайбер очракларда моның өчен табибның  инвалидны карау зарурлыгын раслаучы бәяләмәсе, караучының гаризасы һәм каралучының элеге кешенең тәрбияләвенә язма ризалыгы кирәк. Социаль фонд башка мәгълүматларны, ведомствоара хезмәттәшлек системасын кулланып, мөстәкыйль тикшерә.  Тәрбияләүченең эшләмәве,  пенсия, эшсезлек буенча пособие яки көч ведомствосы буенча шундый ук компенсация рәвешендә керемнәр ала алмый дигән мәгълүматлар-шундыйлардан.

     "Инвалидлыгы булган эшкә яраксыз гражданнарны карау вакыты  эшләүче гражданнарның стажына кертелә һәм суммасы булачак пенсия күләменә  бәйле пенсия коэффициентларын арттырачак. Тулы ел дәвамында  хезмәткә яраксыз кешене карау  1,8 коэффициент өсти һәм бер ел стаж  бирә», - дип билгеләп үтте Татарстан Социаль фондының бүлек идарәчесе Эдуард Вафин.

2023 елда производствода зыян күргән 1493 Татарстанлы  Россия Социаль фондының тернәкләндерү  үзәкләрендә шифаханә-курорт дәвалануы узган. Алар «Ключи» (Томск шәһәре), «Омский» (Омск шәһәре), «Тараскуль» (Төмән шәһәре), Россия Федерациясе социаль иминиятләштерү фондының  «Вятские Увалы» (Киров өлкәсе), «Тинаки»  (Әстерхан шәһәре) ,  «Волга»  (Балаково шәһәре, Саратов өлкәсе),  «Волгоград»  (Волгоград шәһәре),  «Вольгинский» реабилитация үзәкләре бюджет учреждениеләре, «Голубая речка» (Мәскәү өлкәсе) һәм «Кристалл» (Мәскәү шәһәре) реабилитация һәм укыту үзәкләрендә булдылар.

        Исегезгә төшерәбез, күп профильле үзәкләрдә дәвалау Россия Социаль фонды акчалары хисабына үткәрелә. Рәсми рәвештә эшкә урнашкан, производствода имгәнү алган  хезмәткәрләр түләүсез югары технологияле тернәкләндерү уза. Төп шарт - мондый чаралар зыян күрүченең реабилитацияләү программасында  күрсәтелгән булырга тиеш.

      "Һәр кунак белән төрле профильле югары квалификацияле табиблар эшли, дәвалау инновацион җиһазлар кулланып,  шифаханә-курорт ярдәме стандартлары нигезендә уздырыла. Шунысын да билгеләп үтәм, рәсми рәвештә эшкә урнашкан, эш бирүче аның өчен Социаль фондка производствода җәрәхәтләнү очрагына иминият кертемнәре түли торган хезмәткәрләр социаль гарантияләрнең тулы спектрына: иминият түләүләреннән алып медицина ярдәме, дарулар, протез-ортопедик әйберләр белән тәэмин ителү, тәрбия, өстәмә ял алу ,  реабилитация урынына бару һәм кире кайту чыгымнарын компенсацияләүне дә кертеп,  шифаханә-курорт дәвалануына кадәр хокуклы ", - дип билгеләп үтте Татарстан Социаль фонды бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин.

         Социаль фонд юлламалары буенча Фондның тернәкләндерү үзәкләрендә ел саен дәвалау узарга мөмкин. Моның өчен дәүләт хезмәтләре порталы аша, күпфункцияле үзәкләрдә яисә шәхсән Татарстан Республикасы буенча Социаль фондның клиент хезмәтендә гариза бирергә кирәк.

Россия Президенты Указы нигезендә Социаль фондның Татарстан  бүлеге «Ленинград оборонасы өчен» медале яисә «Блокададагы Ленинградта яшәүче» билгесе белән бүләкләнгән ветераннарга 50 мең сум күләмендә бер тапкыр бирелә торган пособие түләде.

        "Татарстанда Ленинградны фашистлар блокадасыннан тулысынча азат итүнең 80 еллыгына 95 ветеран юбилей түләвен алды. Аларның күбесенә түләү "Блокададагы Ленинградта яшәүчегә" билгесе өчен билгеләнгән, кайберәүләр "Ленинград оборонасы өчен" медаленә ия. Әлеге истәлекле дата 27 гыйнварда билгеләп үтеләсә дә, ветераннарга акча Яңа ел бәйрәмнәренә кадәр күчерелде», - дип билгеләп үтте Татарстан буенча Социаль фонд бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин.

        Акчалар нигездә банклар аша күчерелде. Почта бүлекчәләре аша түләү илтеп тапшыру декабрь ахырына кадәр дәвам итте. Акча декабрь ае пенсиясе белән бергә күчерелде, нәтиҗәдә барлык ветераннар юбилей түләвен алды .

       Юбилей түләве Россиядә, Абхазиядә, Көньяк Осетиядә, Приднестровьеда һәм Балтыйк буенда яшәүче 56 мең ветеранга җибәрелде.

       Исегезгә төшерәбез, Төньяк башкала блокадасы 872 көн - 1941 елның 8 сентябреннән 1944 елның 27 гыйнварына кадәр дәвам итте  һәм Икенче бөтендөнья сугышы чорында нацист Германиясенең иң куркыныч җинаятьләренең берсе булды. Төрле мәгълүматлар буенча, Блокада вакытында һәлак булган шәһәр халкы саны 600 меңнән 1,5 млн. га кадәр җиткән.

Татарстан Социаль Фонды бүлеге ел саен финанс белемен күтәрү кампаниясен гамәлгә ашыра. Фонд бүлекчәләре белгечләре бөтен республика буенча дәресләр үткәрә, анда гади һәм аңлаешлы телдә пенсия хокукларын формалаштыру һәм пенсия исәпләүнең тәртибе, дәүләт хезмәтләрен электрон вариантта алу мөмкинлекләре, пенсия формалаштырганда ак хезмәт хакы роле һәм фонд тарафыннан күрсәтелә торган хезмәтләргә һәм түләүләргә кагылышлы башка темалар турындагы сорауларга җавап бирәләр.

      Дәресләр барышында фонд хезмәткәрләре аңлату материалларын, аерым алганда, интерактив интернет-ресурсларны, шулай ук фондның "Киләчәк пенсия турында бар да. Уку һәм тормыш өчен" мәгълүмат-белем бирү буклетын кулланалар.

     «Узган елда безнең фонд республикада меңнән артык шундый белем бирү чарасы үткәрде. Анда 20 меңнән артык яшь кеше катнашты»- дип билгеләп үтте Татарстан Социаль фонды бүлеге башлыгы Эдуард Вафин.

      Татарстан Социаль фонды шулай ук даими рәвештә клиент хезмәтләрендә һәм партнерлык оешмаларында социаль ярдәм чараларының киң спектры турында җентекләп сөйли торган листовкалар һәм лифлетлар урнаштыра. Әлеге җыйнак белешмәлекләр һәм памяткаларда пенсия төрләре һәм тиешле ташламалар , төрле түләүләрне рәсмиләштерү һәм хәтта алдакчылар хәйләсенә ничек эләкмәскә кирәклеге турында мәгълүматны җиңел табып була.

         Россия хөкүмәте гражданнарның финанс грамоталылыгын күтәрүне бик мөһим бурыч дип саный һәм әлеге юнәлешкә аерым игътибар   бирә.

Гыйнварда Татарстанның Социаль фонды Россия Президенты Владимир Путин ноябрь ахырында башка тиешле законнар белән бергә раслаган Россия Социаль фонды бюджеты нигезендә бирелә торган күпчелек түләүләрне индексацияләде. Бөтен ил буенча пенсионерлар, инвалидлар һәм балалы гаиләләр  түләүләрне арттырылган күләмдә алды.

      Иң элек, гыйнвардан эшләмәүче татарстанлыларның иминият пенсияләре артты. Президент кул куйган федераль закон нигезендә,  планлаштырылган 4,6% урынына арту 7,5% тәшкил иткән. Индексация шул исәптән картлык буенча пенсия алучы 900 меңнән артык  пенсионерга да кагылды.

       Гамәлдәге пенсионерларга түләүләр белән бер үк вакытта гыйнварда эшләүче татарстанлыларга яңа билгеләнгән пенсия түләүләре индексацияләнде. Бу пенсия коэффициенты һәм теркәлгән түләүләр бәясенең 7,5%ына артуы аша була, шулардан иминият пенсиясе төзелә. Коэффициент бәясе 123,77 сумнан 133,05 сумга кадәр арткан. Пенсиягә теркәлгән түләү күләме 7 567,33 сумнан 8 134,88 сумга кадәр арттырылган.

       Президент тарафыннан расланган федераль бюджет турындагы закон нигезендә, гыйнварда шулай ук күп кенә пособиеләр күләменә йогынты ясаучы яшәү минимумы артты. Мәсәлән, Татарстан Социаль фонды хәзер  200 меңнән артык баланың әти-әнисенә һәм 390 меңнән артык йөкле хатын-кызларга түли  торган бердәм пособие. Гамәлдәге кагыйдәләр буенча пособие суммасы һәр регионда балага яки хезмәткә яраклы өлкәнгә билгеләнгән яшәү минимумыннан чыгып исәпләнә. Татарстанда балага яшәү минимумы- 12741 сум,хезмәткә яраклы өлкән кешегә- 14317сум тәшкил итә.

       Агымдагы елда Татарстанда балаларга бердәм пособие 6 меңнән 12,7 мең сумга кадәр (50 %, 75 %, баланың яшәү минимумының 100 % ын) күләмдә билгеләнә.

      Бердәм пособиедән тыш, шулай ук балаларга күләме яшәү минимумы буенча билгеләнә торган башка түләүләр дә арттырылды. Мәсәлән, 3 яшькә кадәрге беренче балага айлык пособие яки 3 яшькә кадәрге балаларга ана капиталы хисабыннан айлык түләү. Әлеге түләүләр буенча дәүләт ярдәмен бүген 1,3 млн нан артык баланың  ата-анасы ала.